လူစိတ်ဝင်စားနေကြတဲ့ Keto Diet ဆိုတာဘာလဲ
ကီတို ဒါမှမဟုတ် Keto လို့ လူသိများတဲ့ Diet ဆိုတာ ကစီဓာတ်နည်းပြီး အဆီဓာတ်စားသုံးမှုများတဲ့ Diet ပုံစံဖြစ်ပြီး ကိုယ်အလေးချိန်ကျစေဖို့နဲ့ ကျန်းမာရေးပိုကောင်းလာစေဖို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ လုပ်တဲ့ စားသောက်မှုပုံစံတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ Diet အမျိုးအစားတွေထဲမှာ ကီတိုဟာ တော်တော်လေး ရေပန်းစားတဲ့အထဲပါပြီး မိန်းကလေးတွေ၊ လူငယ်တွေ အများဆုံးလုပ်တတ်ကြတဲ့ စားသောက်မှုပုံစံပါ။ လေ့လာမှုအချို့အရ Keto Diet ဟာ ဆီးချိုရောဂါ၊ ကင်ဆာရောဂါအချို့နဲ့ အယ်လ်ဇိုင်းမားရောဂါကိုပါ ကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ အစွမ်းအာနိသင်ရှိတယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။
Keto Diet မှာ အကြောင်း အနည်းငယ်ရှင်းပြရမယ်ဆိုရင် ကစီဓာတ်စားသုံးမှုကို အနည်းဆုံးသောပမာဏအထိ လျှော့ချပြီး သူ့နေရာမှာ ကျန်းမာတဲ့အဆီဓာတ်နဲ့ အစားထိုးတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုး ကစီဓာတ်ကို လျှော့ချလိုက်တဲ့အခါ Ketosis လို့ခေါ်တဲ့ ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်တစ်ခု ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း ပြောင်းလဲမှုဖြစ်လာပါတယ်။
Ketosis အခြေအနေမှာ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အဆီနဲ့ ကယ်လိုရီဓာတ်များ လောင်ကျွမ်းမှု အလွန်မြင့်တက်လာပြီး ဒီအဆီလောင်ကျွမ်းမှုကနေ အားအင်ထုတ်လုပ်ပေးပါတယ်။ အဆီကို အသည်းထဲမှာရှိတဲ့ Ketones အဖြစ် ပြောင်းလဲပေးပြီး ဦးနှောက်အတွက် ခွန်အားကို ပံ့ပိုးပေးပါတယ်။
ခန္ဓာကိုယ်တွင်း Ketosis အဆင့်ကို ရောက်သွားတဲ့အခါ ပုံမှန်လုပ်နေကျအတိုင်းမဟုတ်ဘဲ ခန္ဓာကိုယ်က ကစီဓာတ်အစား သကြားဓာတ်ကို ချေဖျက်ပြီး လိုအပ်တဲ့ အားအင်တွေကို ထုတ်လုပ်ဖို့ ပြောင်းလဲရပါတယ်။ Keto Diet ကို မှန်မှန်ကန်ကန် စားသုံးသူတွေမှာ Ketosis အဆင့်ကို ရောက်ဖို့ တစ်နေ့ကစီဓာတ်စားသုံးမှုပမာဏကို ၁၀-၅၀ ဂရမ်အထိသာ သတ်မှတ်ထားရပြီး ကျန်တဲ့ အဆီဓာတ်အတွက် အသား၊ ငါး၊ ဥ၊ အခွံမာသီး၊ ကျန်းမာတဲ့အဆီများကို အစားထိုးပေးရပါတယ်။
နောက်ထပ် Keto Diet ဟာ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်နဲ့ အင်ဆူလင်ပမာဏကို သိသိသာသာ လျှော့ချပေးတဲ့အတွက် ဆီးချိုရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေကိုလည်း သိသိသာသာ လျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။
Keto Diet အမျိုးအစားတွေအနေနဲ့ ကြည့်မယ်ဆိုရင်
- ၇၀% အဆီဓာတ်၊ ၂၀% အသားဓာတ်နဲ့ ၁၀% ကစီဓာတ်ပါဝင်တဲ့ ရိုးရိုးကီတိုစားသောက်မှုပုံစံ (Standard Keto Diet)
- ၅ ရက်တိတိ Keto Diet အတိုင်းလိုက်နာပြီး ကျန်တဲ့ ၂ ရက်မှာ ကစီဓာတ်နဲ့ အစားပြန်ဖြည့်တဲ့ စားသောက်မှုပုံစံ (Cyclical Keto Diet)
- လေ့ကျင့်ခန်းမလုပ်ခင်နဲ့ လုပ်ပြီးမှာ ကစီဓာတ်တွေကို အနည်းငယ်ပြန်ဖြည့်ပေးတဲ့ စားသောက်မှုပုံစံ (Targeted Keto Diet)
- ၆၀% အဆီဓာတ်၊ ၃၅% အသားဓာတ်နဲ့ ၅% ကစီဓာတ်ပါဝင်တဲ့ ပရိုတင်းအားဖြည့် စားသောက်မှုပုံစံ (High Protein Keto Diet) ဆိုပြီး ၄ မျိုးခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။
ပုံမှန် ရိုးရိုးနဲ့ ပရိုတင်းအားဖြည့် ကီတိုစားသောက်မှုပုံစံကတော့ သာမန်လူတွေ လိုက်နာမှုအများဆုံးဖြစ်ပြီး ကျန်တဲ့ ၂ မျိုးကတော့ အားကစားသမားများ၊ အလေးမသူတွေနဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်၊ ခန္ဓာကိုယ်အချိုးအစားစံနှုန်းတစ်ခုကို ရောက်အောင် လေ့ကျင့်နေသူတွေသာ နည်းပြဆရာရဲ့ အကူအညီနဲ့ စားသုံးလေ့ရှိပါတယ်။
Ketosis အဆင့်ကို ထိန်းထားနိုင်ဖို့အတွက် ပရိုတင်း သို့မဟုတ် အသားဓာတ်စားသုံးမှုကိုလည်း ထိန်းထားဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အသားဓာတ်များတဲ့အခါ ခန္ဓာကိုယ်က ဒီအသားဓာတ်ကို ဂလူးကို့စ် သကြားဓာတ်အဖြစ် ပြောင်းလဲလိုက်တဲ့အတွက် Ketosis အဆင့်ကို ရောက်ဖို့ ပိုကြာသွားနိုင်သလို အာနိသင်လည်း လျော့သွားနိုင်ပါတယ်။
Ketosis အဆင့်ကို ရောက်သွားပြီဆိုတာကို သိနိုင်ဖို့
- ခံတွင်းခြောက်ခြင်း
- ရေအလွန်ဆာခြင်း
- မကြာခဏ ဆီးသွားချင်စိတ်ဖြစ်ခြင်း
- အစာစားချင်စိတ် နည်းခြင်း
- ခံတွင်းပျက်ခြင်း စတဲ့လက္ခဏာတွေကို ကြည့်နိုင်ပါတယ်။
Keto Diet မှာ ဘာတွေပါလဲဆိုရင်
- အသား - အနီရောင်အသား၊ ကြက်သား၊ ကြက်ဆင်သား
- အဆီများတဲ့ငါး - ဆယ်လ်မွန်၊ တူနာငါး၊ ငါးကွန်းရှပ်
- ဥအမျိုးမျိုး
- ထောပတ်နဲ့ ခရင်မ်၊ ချိစ်တွေ
- အခွံမာသီး၊ အစေ့အဆန်များ
- ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်တဲ့ အဆီ - သံလွင်ဆီ၊ ထောပတ်ဆီ
- အသီး - ထောပတ်သီး၊ ထောပတ်သီးအနှစ်
- ကစီဓာတ်နည်းတဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ - အစိမ်းရင့်ရောင်အရွက်များ၊ ခရမ်းချဉ်သီး၊ ကြက်သွန်နီ၊ ငရုတ်ပွ
- ဆား၊ ငရုတ်ကောင်းမှုန့်၊ ဆေးရွက်နဲ့ အမြစ်ကနေလုပ်ထားတဲ့ အမှုန့်တွေ ပါဝင်ပါတယ်။
အချိုဓာတ်၊ ကစီဓာတ်များတဲ့ အစားအစာတွေ၊ အသီးအနှံတွေ၊ အဆီဓာတ်နည်းတဲ့ နွားနို့တွေ၊ အရက်၊ ဘီယာ၊ မယောနစ် စတာတွေကိုတော့ ရှောင်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။
Keto Diet ရဲ့ အာနိသင်အပြည့်အဝရစေဖို့ နားလည်တတ်ကျွမ်းတဲ့ အာဟာရဗေဒပညာရှင် သို့မဟုတ် ဆရာဝန်ကို အရင်တိုင်ပင်ပြီးမှ တိကျတဲ့ plan အတိုင်း စားသုံးပေးဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
Source: https://www.healthline.com/nutrition/ketogenic-diet-101#foods-to-avoid
ရေးသားသူ - ရဲမျိုးမြတ်